Zaległości w spłacie alimentów stanowią poważny problem społeczny i ekonomiczny, dotykający zarówno uprawnionych do otrzymywania świadczeń, jak i samych dłużników alimentacyjnych. W Polsce liczba osób zobowiązanych do płacenia alimentów stale rośnie, a nie wszyscy wywiązują się z tego obowiązku. W niniejszym artykule przyjrzymy się tematyce egzekwowania należności alimentacyjnych, omawiając najważniejsze aspekty prawne oraz praktyczne rozwiązania w tej kwestii.
W jaki sposób można wyegzekwować należne alimenty?
Pierwszym krokiem w procesie egzekwowania należności alimentacyjnych jest złożenie pozwu o ustalenie obowiązku alimentacyjnego lub jego zmianę. W tym celu należy zgłosić się do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika lub uprawnionego (tzn. dochodzącego alimentów). W pozwie powinno się zawrzeć informacje dotyczące stron, wysokość żądanych alimentów oraz okoliczności uzasadniających żądanie. Wbrew pozorom sporządzenie przez osobę niebędącą prawnikiem prawidłowego pozwu o alimenty wraz z wnioskiem o udzielnie zabezpieczenia roszczenia na czas trwania postępowania sądowego, nie jest takie proste, albowiem o ile ich treść jest prawidłowa pod kątem formalnym (tzn. sąd rozpocznie całą procedurę), to brakuje im odpowiedniego uzasadnienia oraz pełnego materiału dowodowego jak również odpowiednich wyliczeń. Są to bardzo ważne elementy pozwu o ustalenie alimentów lub podwyższenie alimentów. Na pewno warto skorzystać z pomocy dobrego prawnika (radcy pranego lub adwokata), który wykaże się skrupulatnym sporządzeniem pozwu zwracając uwagę na szczegóły oraz następnie dokładną reprezentacją klienta w sądzie.
Sąd rozpatruje sprawę na podstawie zgromadzonych dowodów, takich jak zaświadczenia o zarobkach, umowy o pracę, faktury imienne (czasami paragony również mogą być dowodem na poniesienie jakiegoś kosztu) czy inne dokumenty potwierdzające sytuację materialną stron. Po wydaniu orzeczenia o alimentach, jeśli dłużnik nadal nie wywiązuje się z obowiązku, można wystąpić z wnioskiem o wszczęcie egzekucji świadczeń alimentacyjnych.
Egzekucja alimentów polega na przymusowym ściągnięciu należności od dłużnika. W przypadku zaległości w spłacie alimentów, egzekucji dokonuje się przez komornika sądowego na podstawie tytułu wykonawczego (np. orzeczenia sądu). Komornik może zająć wynagrodzenie za pracę dłużnika, jego rachunek bankowy, nieruchomości czy inne składniki majątkowe. Zajmując się sprawami o alimenty w Wałbrzychu, zauważamy, że uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego jest coraz częstszym problemem.
Nie można tracić z pola widzenia, że brak płatności alimentów jest przestępstwem z art. 209 kodeksu karnego, jeżeli zadłużenie wynosi równowartość trzech rat alimentacyjnych (np. sąd w wyroku zasądza alimenty w kwocie 800 zł płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, zatem do popełnienia przestępstwa dojdzie gdy zadłużenie wyniesie 2.400 zł). W takiej sytuacji należy złożyć zawiadomienie na Policji lub do Prokuratury Rejonowej. Wiele tego typu przestępstw udaje się ścigać skutecznie, zatem warto mieć na uwadze, że brak płatności alimentów może ostatecznie skutkować koniecznością odbycia kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym (i nie są to odosobnione przypadki).
Ważnym narzędziem w egzekucji alimentów jest tzw. lista dłużników alimentacyjnych, prowadzona przez Krajowy Rejestr Długów oraz inne bazy dłużników. Wpisanie na taką listę może skutkować utratą zdolności kredytowej, a nawet ograniczeniem możliwości wyjazdu za granicę. Ponadto warto pamiętać o możliwości zawarcia ugody z dłużnikiem. W przypadku zgodnej woli stron można ustalić nowe warunki spłaty zaległości alimentacyjnych, co może ułatwić wywiązanie się z obowiązków przez dłużnika.
Jeżeli dłużnik alimentacyjny wyjechał za granicę, to warto skorzystać z pomocy Sądu Okręgowego, który przy współpracy z odpowiednimi organami za granicą, może pomóc w egzekucji alimentów poza granicami Polski. Rozwiązanie to ma wiele plusów, chociażby takie, że jest darmowe oraz nie trzeba szukać komornika sądowego za granicą, który mógłby przeprowadzić egzekucję – oczywiście po uzyskaniu odpowiednich dokumentów na terenie Polski.
Jak z każdym postępowaniem sądowym – nawet takim, które na pierwszy rzut oka wydaje się łatwe i możliwe do samodzielnego przeprowadzenia – warto co najmniej skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata w postaci porady prawnej w kancelarii prawnej. Dobry prawnik przedstawi wiele istotnych szczegółów podczas porady prawnej, które będą pomocne w toku sprawy o ustalenie alimentów lub podwyższenie alimentów zarówno dla osoby wierzyciela jak i dłużnika.
